STINKENDE STALLEN? BIOBED MET HOUTSNIPPERS UIT ALMELO HELPT: SIMPEL, INNOVATIEF, BIOLOGISCH EN EINDE

Jan Waayer, directeur van JW Espo, in het biobed van houtsnippers: „Dit is een superproduct.” © Emiel Muijderman

ALMELO - Hij is vijftien jaar bezig geweest met de voorbereiding. Een moeizaam gevecht met de overheid en allerlei lieden die er verstand van moeten hebben. Maar sinds deze zomer mag ondernemer Jan Waayer van JW Espo eindelijk de boer op met zijn biologische luchtfilter voor varkensstallen. „Het systeem is te simpel voor deskundigen. Daarom was het moeilijk erkenning te krijgen. Maar dit biobed werkt. Het is een superproduct.”

Houtsnippers als filter

Het is niet meer dan een bak met houtsnippers met een ventilator eraan. In de praktijk is dit een biologisch ammoniakfilter waarmee de stank in varkensstallen grotendeels wordt opgelost. Het systeem werkt eenvoudig. De ventilator zuigt de varkenslucht uit de stal en jaagt het door een bed van hout en enzymen. Daarin zit de bacterie die de ammoniak vernietigt. Zo verdwijnt een groot deel van de uitstoot en de varkensgeur. Waayer: „We hebben metingen door een extern bureau laten verrichten. De cijfers bewijzen de werking. Daar kon de overheid niet meer omheen. Ik heb nu de erkenning en het octrooi. We zijn de markt op gegaan.”

Man van de praktijk

Jan Waayer (65) uit Geesteren is een man van de praktijk. Ondernemer, agrariër, man van het platteland, de gestampte pot en het boerenverstand. Wars van poeha. Hij is directeur van JW Espo op het Bedrijvenpark Twente. Hij heeft vijf mensen in dienst. „Zo houden we het overzichtelijk.” Het bedrijf richt zich op de inrichting van varkens- en pluimveestallen. Het bedrijf, ooit begonnen in Wierden, heeft een geschiedenis als installateur, constructeur en klimaatspecialist in de agrarische sector. Jan Waayer nam de firma in 1992 over. Enkele jaren later volgde nieuwbouw op het Bedrijvenpark. JW Espo is uitgegroeid tot een bedrijf met landelijke reputatie op het gebied van warmtewisselaars, ventilatiesystemen, klimaatbeheersing en meet- en regelapparatuur.

Simpel en innovatief

Het nieuwste snufje is dus de ammoniakfilter. Een even simpel als innovatief product waar veel behoefte aan is bij boeren die altijd bezig zijn om de uitstoot van schadelijke stoffen te reduceren. Waayer: „Oude luchtwassers werken met water en zwavelzuur. Dat is chemisch wassen, niet milieuvriendelijk. Daar werk ik niet mee, het is agressieve troep. Mijn filter werkt met houtsnippers en enzymen die ammoniak omzetten in natuureigen producten als waterstof en zuurstof. Zeer interessant voor varkenshouders.”

Geen stank meer

De kalverboer uit Geesteren heeft een lang gevecht moeten voeren om erkenning te krijgen. Dat is gelukt en hij is trots op zijn product, waarvoor hij vijftien jaar geleden de basis legde bij een bezoek aan een varkenshouder in het Duitse Paderborn. Waayer ondervond dat hij na het bezoek aan de stal nauwelijks stonk. „Dat merkte mijn vrouw bij thuiskomst. Normaal gesproken word ik na een bezoek aan een varkensstal direct doorverwezen naar de douche. Kleren meteen in de was. Varkensstallen stinken enorm. Bij die boer in Paderborn was dat anders. Hij werkte met houtsnippers. Daar ben ik mee aan de slag gegaan en dat heeft geresulteerd in dit biobed.”